Të rejat

KOSTO E DISKRIMINIMIT NË SHËNDETIN MENDOR

Diskriminimi përkufizohet si trajtim i padrejtë ose paragjykues i njerëzve dhe grupeve bazuar në karakteristika të tilla si raca, gjinia, mosha ose orientimi seksual, dhe shpesh motivohet nga frika dhe keqkuptimi. Studime të ndryshme, duke përfshirë një nga akademikë nga universitetet e Harvardit, Kolumbisë dhe Emory, kanë zbuluar se përvoja e viktimës në perceptimin e diskriminimit mund të çojë në një mori ndryshimesh emocionale, fizike dhe të sjelljes të lidhura me stresin. Për më tepër, pavarësisht nga përvojat tuaja personale, mund të jetë stresuese vetëm të jesh anëtar i një grupi që shpesh diskriminohet.

Përtej kontributit në stres dhe mirëqenie, diskriminimi i vetë-raportuar është lidhur edhe me DSM-5 (Manuali diagnostik dhe statistikor i çrregullimeve mendore) çrregullime psikologjike si psikoza, paranoja dhe çrregullimet e të ngrënit. Ata që përballen me diskriminim shpesh – të paktën disa herë në muaj – kanë rreth 25% më shumë gjasa të diagnostikohen me një çrregullim të shëndetit mendor dhe dy herë më shumë të ngjarë të zhvillojnë shqetësime të rënda psikologjike sesa njerëzit që nuk përjetojnë diskriminim.

Shëndeti mendor është kaq i rëndësishëm sepse përfshin mirëqenien tonë emocionale, psikologjike dhe sociale. Ajo ndikon në mënyrën se si mendojmë, ndjejmë dhe veprojmë. Gjithashtu ndihmon në përcaktimin se si e trajtojmë stresin, si lidhemi me të tjerët dhe si bëjmë zgjedhje të shëndetshme. Shëndeti mendor është i rëndësishëm në çdo fazë të jetës, nga fëmijëria dhe adoleshenca deri në moshën madhore.

Romët përballen me anticiganizëm të përhapur, si në nivel individual, ashtu edhe duke qenë pjesë e një komuniteti të margjinalizuar. Si rezultat, romët janë në rrezik të shtuar për t’u marrë me probleme të shëndetit mendor.

Rezistencë, rezistencë dhe mirëqenie

Një shembull që ilustron më së miri pasojat e dëmshme të ngacmimit dhe diskriminimit është punimi kërkimor Një Në Njëqind: Drejtuesit e suksesit dhe qëndrueshmërisë në mesin e adoleshentëve romë të arsimuar në kolegj në Serbi, nga Harvard FXB. Nga studentët romë të kolegjit të intervistuar për hulumtimin, 58% thanë se kishin përjetuar diskriminim në shkollën fillore ose të mesme. Kjo përfshinte përjetimin e ngacmimit të bashkëmoshatarëve, refuzimit dhe izolimit. Ata folën edhe për moskuptimin e plotë, që në moshë shumë të vogël, pse mësuesit i trajtonin më keq se bashkëmoshatarët e tyre jo-romë.

Diskriminimi është një tipar kaq i zakonshëm i jetës rome saqë shumë të rinj romë e pranojnë atë si “normale”. Në artikullin “Rikrijimi i adoleshencës“, i cili hetonte vështirësitë arsimore të përjetuara nga të rinjtë romë në Beograd, të dhënat cilësore treguan një tendencë të të rinjve romë për të normalizuar dhe përvetësuar diskriminimin në jetën e tyre, shpesh si një strategji elastike përballuese. Në intervistat për atë studim, disa prindër dhe përfaqësues institucionalë shtuan se disa adoleshentë romë humbasin sinjalet diskriminuese dhe paragjykimet e nënkuptuara kur i ndeshen sepse nuk e kuptojnë siç duhet nocionin e diskriminimit ose nuk e kuptojnë siç duhet sjelljen që lidhet me të.

Kjo nuk është vetëm një çështje serbe; diskriminimi i fëmijëve romë në arsim vazhdon në të gjithë Evropën. Në Sllovaki, 65% e nxënësve romë 6-15 vjeç ndjekin shkollat ​​ku të gjithë ose shumica e nxënësve janë romë, sipas Anketës së Romëve të Agjencisë së Bashkimit Evropian për të Drejtat Themelore. Kjo është një rritje prej 5 pikë përqindjeje krahasuar me vitin 2016 dhe e bën Sllovakinë shtetin anëtar të BE-së me përqindjen më të lartë të segregimit rome në arsim.

Më shumë se 15 vjet pas vendimit të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut D.H. dhe të tjerët kundër Republikës Çeke, i cili vendosi segregimin e fëmijëve romë si të paligjshëm, Parlamenti Evropian dënoi vazhdimësinë e një segregimi të tillë në shkollat ​​speciale dhe brenda sistemeve të zakonshme. Parlamenti argumentoi kundër përdorimit të vazhdueshëm të testimit të standardizuar psikologjik dhe u bëri thirrje Shteteve Anëtare të Bashkimit Evropian që të zhdukin praktikat e segregimit të vazhdueshme të fëmijëve romë.

Diskriminimi nuk është vetëm në këndin e lojërave

Në Serbi, përkundër masave mbrojtëse ligjore dhe kushtetuese dhe ndalimeve kundër formave të diskriminimit dhe shkeljeve të të drejtave, Raporti i Rregullt Vjetor i Komisionerit për Mbrojtjen e Barazisë për vitin 2022 konfirmoi se romët vazhdojnë të përballen me shumë forma të diskriminimit. Ndër ankesat për diskriminim në bazë të përkatësisë kombëtare/etnike, numri më i madh lidhej me diskriminimin ndaj pakicës kombëtare rome (87.7%), megjithëse kishte raste të ankesave të shumta lidhur me të njëjtën ngjarje. Ky numër i madh ankesash është qartë tregues i qëndrimeve mbizotëruese, distancës sociale, stereotipeve dhe paragjykimeve me të cilat përballen burrat dhe gratë rome. Romët përballen me diskriminim në ndërveprimet e tyre të përditshme me fqinjët dhe kolegët në punë dhe gjatë kryerjes së aktiviteteve rutinë sociale; ata shpesh ofendohen ose nënçmohen pa shkak dhe përballen me agresion ose gjuhë urrejtjeje.

Komisionerja kreu një sërë procedurash gjatë vitit, të cilat përfshinin raste kur stereotipet për romët promovoheshin hapur në programe të caktuara televizive ose në gazeta, dhe vuri në dukje në opinionet e saj se një fjalim i tillë në sferën publike kishte pasoja të shumta dhe krijoi një armiqësi dhe armiqësi dhe mjedis fyes në jetën e përditshme për anëtarët e komunitetit rom. Ankesat shpesh kishin të bënin edhe me mbishkrimet raciste në vende publike, të cilat hiqeshin në shumicën e rasteve pasi ankesat ishin depozituar tek Komisioneri.

Paraqitja e një ankese është shpesh mënyra e vetme e veprimit për romët që dëshirojnë të bëjnë diçka për përvojat e tyre të diskriminimit, megjithatë edhe procesi i ankesës mund të jetë një përvojë stresuese dhe emocionale. Në të vërtetë, Raporti i Rregullt Vjetor zbuloi se aspektet më stresuese ishin kohëzgjatja e zgjatur dhe paparashikueshmëria e procesit.

Ballafaqimi me diskriminimin

Gjetja e mënyrave të shëndetshme për të përballuar diskriminimin është e rëndësishme për shëndetin fizik dhe mirëqenien mendore. Ndërsa një celes kyç veprimi është raportimi i diskriminimit tek autoritetet, është gjithashtu e rëndësishme të kërkohen sisteme mbështetëse në nivel personal. Një problem me diskriminimin është se njerëzit mund të përvetësojnë besimet negative të të tjerëve, edhe kur ato janë të rreme, duke i bërë viktimat të fillojnë të besojnë se nuk janë mjaftueshëm të mira. Sigurimi që keni sisteme të forta mbështetëse mund të ndihmojë në ruajtjen e shëndetit të fortë mendor përballë diskriminimit. Mbështetja nuk duhet të vijë vetëm nga njerëzit në familjen ose rrethin tuaj të miqve; ju mund të përfshiheni me grupe dhe organizata me të njëjtin mendim, qoftë në nivel lokal apo online. Mund të ndihmojë të dini se ka njerëz të tjerë që kanë pasur përvoja të ngjashme me tuajat dhe lidhja me ata njerëz mund t’ju ndihmojë të kuptoni se si t’i trajtoni situatat dhe t’i përgjigjeni përvojave të diskriminimit në mënyra që nuk i keni menduar. Sigurisht, nëse është e nevojshme, mund të kërkoni edhe ndihmë profesionale. Diskriminimi është i vështirë për t’u trajtuar dhe shpesh shoqërohet me simptoma të depresionit. Psikologët janë ekspertë për të ndihmuar njerëzit të menaxhojnë simptomat e stresit dhe depresionit dhe mund t’ju ndihmojnë të gjeni mënyra të shëndetshme për të përballuar.

Burim